Wednesday, November 26, 2008

KAIZEN

KAIZEN


KAIZEN hi Japanese tawng a ni a, a awmzia chu ‘ chawl si lova tlem te te a hmasawn zel’ tihna a ni. Mimal nunah te, kan Inchhungkhur khawsak danah te, kan hnathawhna leh eizawnna hmunah te leh khawtlang a kan khawsak honaah te a hman theih vek a ni. Kan sawi fo thin leh mizotawng ang mai a kan hman lar ‘ Cleanliness is next to Godliness’ tih hi kan letling thelh deuh emaw ni chu aw te kan ti ve deuh mai mai a, ‘Pathian / Sakhua tan a kan in hman (in vawn thianghlim) tih lovah chuan Fainna hi a ni ber e’ tih lampang ni in ka lo hrethiam ve a, Pathian an teuhna lampang ni hran lovin. A eng a pawh chu nise, fainna chu a pawimawh hrim hrim a ni. Kan khawtlang, kan ram leh kan hnam darthlalang ber te zing a mi a ni. Tun tum-ah pawh hian Fainna lam hawi han sawi ka duh ve a. Mimalah kan tan ang a, chhungkua-ah a kangkai zel ang a, tichuan khawtlangah a lo langchhuak dawn a ni. Japanese ho tawng kan hmang ta sa sa bawk a, an ni ho hi khawvelah pawh a ber te zing a langtham khawp a taima leh kawng engkim a in relbawlna nei fel fai an ni a, an tawng bawk han hawhsak leh ta ila, ‘S’ panga (5) an tih mai, hmasawn chhoh zel nan a an in zirtirna thumal panga han tarlang ve dawn ila, (1) SEIRI, a awm zia chu thil tul lo apiang chhinchiah a lak hran tih a ni a, (2) SEITON, engkim a awmna tur hmun theuh-ah tihna a ni leh a, bawlhhlawh leh bawlhhlawhlo te pawh in hmun an nei a ni, (3) SEISO, tih chu ‘tifai/ thianfai’ tihna a ni leh a, seiso ti hlawhtling tur chuan mimal tin in seiri leh seiton te kan vawn tlat a ngai thung a ni, (4) SEIKETSU, faina leh fai duhna nitin nun a beh tir tlat tihna a ni a, hei hi vawi leh khat a neih thut theih a ni lova, tin, vawi khat thawhthut a tihpuitlin nghal theih pawh a ni hek lo, zawi zawi a tih chhoh keuh keuh chi a ni, a tawp ber ah chuan (5) SHITSUKE, tihdan zawm tur a mahni inthunun (self-dicipline) tihna a ni leh a ni. Heng Japanese thumal panga ‘S’ a intan kan tarlan tak ho hi mimal tin in chhiar liam mai lova, kan zirchian theuh atan a thil tha tak leh thil tul ni in ka hria. Hnam changkang zawk hlei hlei hian keini ai in bawlhhlawh an ngah zawk daih a, mahse, an ram an vawng thianghlim em em si a, mi tinin an zawm a, tin, an in zirtir bawk tihna a ni. Fing sa in tumah an piang bik in ka ring lova, Mizo nausen leh Japanese nausen te hi pawnlam landan tih loh ah chuan an pian hlim in danglamna vak an nei lovang, mahse, an lo thanglian a pakhat zawk chuan khawlaiah thil ei na kawr, cigarette (Meizial) kawr leh a bung etc. a paih mai mai a, pakhat zawk chuan a ak tha mai a, a awm na tur hmunah a dah mai. Tin, pakhat zawk khawsakna a vantlang zun In ah chuan ‘ E suh’ tih ziah a ngai a, pakhat zawk khawsak ve na ah chuan a ngai teuh lo mai.

Kan tarlan tawh ang in a chung a kan sawi tak te khi vawi khat beihpui thlak thut chi a ni miah lova, nitin zawi te te a hma lam kan pan chhet chhet na tur chi a ni. He mi atan a pawimawh hmasa chu in zirtir a ni a, khawtlang huapin Y.M.A. te pawhin awmze nei leh tih tak tak a kan hmalak zel na tur pakhat a ni ve in a lang bawk. Tin, thil reng reng an awm na tur ruahman fel vek te pawh a ngai ngei ang. ‘Kan beidawn hma chuan hlawhchham kan la ni lo’ an ti thin a, kan hmalakna a lang ngal phut phut mai lo a ni thei a, tin, beisei sa lo bawk ila, kan khawtlang tan mimal-ah tichuan chhungkua-ah kan KAIZEN zel zawk dawn a ni.

3 comments:

amuana said...

ummm i update khat lutuk a, i update pawh kan lo hmuhhmaih dawn alawm. A ngaihnawm hle pek mai. I inup rei vang vang bawk a, a rawn chhuak a chu a tha hle mai

Mapuia Pa said...

Amuana,
Ni ngawt mai, thu ziak mi nih lem loh pawh in fiamthu te tal hre ve ila kan update ve thei deuh tur hi a nia.

avena said...

training na a reading material an sem mizotawng in i rawn letling ta mai em ni :))