BAWNGHNUTE TUI PAWLH LOH

Nimbu tui (Lemon Juice) hmani lawk khan tu in emaw min zawrh a, keini chuan kan in thang zawk bawk a, Hatkora tui ai in kan thlang deuh zawk mah a ni. Lei atan ka it si, mahse Acid vel pawlh a lo nih palh ka hlau bawk si, a zuartu lah chuan " Engmah pawlh loh" a ti miau bawk si a, ka rilru chu a buai kher mai. Nimbu huan nei a, a tui te pawh sawr ve thin, ka thianpa chu ka bulah a lo awm ve teh reng a, ka tem chhin tir ta a, a ni chuan, "Acid chu pawlh a ang lo, mahse tui erawh an pawlh deuh chu a nih hi", a ti a. Acid pawlh a nih loh chuan lei ka rilruk ta a, a man ka pek pah chuan, " Acid pawlh, tak deuh lei ai chuan, dal deuh zawk engmah pawlh loh ka duh zawk a nia aw", ka ti ta a ni. A hnu deuh lawkah kan chhungkua kan in lungrual ve na ber mai 'Chakai' (Crab) min rawn zawrh an rawn kal leh ta. A vang si, kan duh bawk si, lei loh ka ui em em mai si, chhungkua a kan ei tur a ni tih ka hre kiau bawk si. A va hrehawm ve mai mai tak. Eng tiang a man nge a nih kan zawt fe phawt a, a tawp ah chuan ka lei ta nge nge a. Mahse, kan ei zawh tuk ah, harsatna nei lova kan thawh tlan leh thrap hnuah choh ka rilru a dam choh a ni. Tichuan thil eng eng emaw ka ngaihtuahna ah a rawn lut ta a. Mizoram (Aizawl) ah chuan; Antam duang tha zet mai an zawrh leh, "DDT an phul a niang" kan ti a, KhawiZu engmah pawlh loh kan lei lah khaw vawh hunah a zatve ai a sang a khal (Kurtaiah chang) leh tlat mai si, Gas bur khat tha lo lei palh lah thil harsa a ni ta lo, Thil lei tu in a zuartu ten dawn hniam leh tur hisap in thil man an chhiar thin tih hre ran in kan han in dawn chiam zel bawk, hman deuh lawk a sawrkar hnen a hralh tur 'Aieng' chi kan pek te kha aw! Vairam-ah Cement lei pawlh hetiang em em hian a hluar ve ang em le??? tumahin lei pawlh sa in cement an siam ka hre ngai lo, kan khawl leh Lirthei te lah chuan Diesel/Petrol leh Khawnvartui an lem ve ang bawrh bawrh bawk a, khawmgaihtlak hle mai. thil dang pawh a la tam in a rinawm e.

Heng thil zawng zawng hi hnamdang ho tih a ni vek bik thei in ka ring seng lo va, lo ni tehreng pawh nise eng nga ti nge min zuam em em bik ngawt ang le? Eng pawh chu lo ni ta se la, thil dik nisi chu Mizoram(Aizawl) ah chuan ei tur pawh hlau deuh chung chung a lei a ngai tawh a, kan in ring lo tawn kan ti dawn nge kan in ring zo hlawm tawh lo kan ti zawk dawn ni? Nge kan in ten tawn zawk? Thil tha leh dik a vang tawh em em tawh mai a ni. Pathian thu in min chiah nasa em em mai a, mahse heng side 'B' nun hi sunday school leh Pulpit atang chuan kan in zirtir miah lawi si lo.

Mizoram-Tlangram a chengte hian dik leh diklo ramri kan kham dan ah hian fir tak a thil kan tih a hun ta hle mai. Chuti a nih loh chuan mahni leh mahni kan in ti tawih a ni ringawt dawn a ni. Saptawng han hawh leh zawk ila, kan 'morality' hi chawisan leh deuh kan mamawh ta viau a ni. Zu chung chang a kan ramri khamah erawh chuan hnam dangte entawn tlak kan nih hial a rinawm e, hei ngei hi keimahni bawk hian thil dang chungchangah pawh entawn ta zawk ila. Heng kan sawi tam tak te hi chu thil dik lo ah pawh kan telh tawh lem lo hial zawk pawh a ni tawh mai thei. Dik chu dik, dik lo dik lo kan tih lai hian eng chu nge dik a, eng chu nge dik lo tih hi mi tam tak hi chu hril fak fak kan ngaih tawh ni in a lang. Thil tih dan tur pangai emaw kan ti mai tawh hlawm a, in thiam loh na em em pawh kan nei tawh lem lo ni ber in a lang a ni. Chuvangin, Mizoram-Tlangram a BAWNGHNUTE TUI PAWLH LOH chu hmun dang a tui pawlh loh an tih tlangpui ang chu ni ve mai thei se la, thian chhan thih ngam Zofate kan hmai a uang thei ngei ang.

MIZORAM- AH BIO-TECHNOLOGY (MAU TAM TUR HMANG IN)

(veilam atangin)
(1) Haulawng leh Dawn inkar Kawng(Haulawng hnaih lam)
(2) & (3) Thenzawl leh Lunglei inkar kawng

Heng te hi leimin tur ven nan a siam an ni a, a hmanrua hi Mau a ni.Mau ho hi tam tan tawh mek te an ni . Hmun thenkhatah chuan Mau vek te hi an rawn chawr thar leh mai a, hmun dang leh ah chuan thil dang (e.g. pangpar leh thing mawi deuh hlek) te chin/phun an ni bawk a. Thlalak (3)-na hi hmun pakhat a mau leh thlai/hnim rawn chawr tan tawhte an ni. Leimin mai thei tur leh leivung paihna hmunah te hetiang thil hi hman an ni tlangpui a. Soil/Slope stabilization (Leimin tur ven dan) atan a 'Bio-Technology' chi khat a ni. He technology hi Mizoram State Roads(World Bank Funded) Project-ah hman chhin a ni a, heng thlalak te hi hemi project a mi an ni. Bamboo net/mesh, bamboo fencing etc. tih te pawh in an sawi bawk thin. Mau hmang hian step ang deuh in retaining wall ang deuh sang tak lem lovin siam a ni a, terrace siam a ang ber awm e, chu miah chuan thlai/thing te phun an ni mai a. Tin, a dang leh ah chuan mau hmang hian leivung chungah net/mess siam a ni thin. Heng hian thlai/hnim an lo to hma chu leimin tur leh lei kal ral tur (erosion) an lo dang tang tang a, mau te an lo tawih meuh chuan thlai hring/ thing te an lo to hman leh tawh thin a, chung chuan hna an rawn chhunzawm tawh mai thin a ni. He technology hi a tlawm em em a, a bikin mau te chu Mizoramah a tam a, a hman theihna ang chi ah chuan an tha em em ve tho bawk si a, chu bakah Environment friendly-an tih mai, hnim leh thlai-te tichhe lovin, tihchhiat tawh sa pawh hetiang hian a thar a siam leh theih zawk a ni. Hmasawnna kawngah kawngpui kan mamawh a, heng kawngpui te hian environment-ah chhiatna a thlen ve lawi bawk si a, Bio-teachnology hi a theih phawt chuan thil tel ve ngei ngei tur a ngaih chi a ni ang, Ram hmangaih tak tak tan chuan.

Hetiang a tangkai tak a kan ram a Mau-te hman tangkai zel hi kan ngaihtuahna kan sen tlan na tur ni in a lang a ni. KAN TLANG KAN RAM, A HRING A MAWI...